پلتفرم مانیتورینگ معین در سازمانها و ادارات دولتی
در عصر دیجیتال، امنیت سایبری به یکی از دغدغههای کلیدی دولتها و نهادهای حاکمیتی در سراسر جهان تبدیل شده است. در ایران نیز، با گسترش خدمات الکترونیکی و وابستگی روزافزون سازمانهای دولتی به زیرساختهای فناوری اطلاعات، امنیت اطلاعات و پایداری خدمات نهتنها یک نیاز فنی، بلکه یک ضرورت راهبردی و ملی به شمار میآید. سازمانهای دولتی به دلیل ماهیت مأموریتها، سطح دسترسی به اطلاعات حساس، و ارتباط مستقیم با زندگی روزمره مردم، بیش از سایر بخشها در معرض تهدیدهای سایبری داخلی و خارجی قرار دارند. در ادامه، اهمیت امنیت اطلاعات در برخی از سازمانهای کلیدی کشور بررسی میشود:
1. سازمان ثبت احوال کشور
این سازمان مسئول نگهداری اطلاعات هویتی شهروندان مانند نام، کد ملی، تاریخ تولد، محل سکونت، اطلاعات خانوار و وضعیت تأهل است. اگر دادههای این سازمان افشا یا دستکاری شود:
- جعل هویت، جعل اسناد و سوءاستفاده از اطلاعات شخصی شهروندان امکانپذیر میشود.
- اختلال در صدور کارت ملی، شناسنامه و سایر خدمات هویتی کشور رخ میدهد.
2. سازمان امور مالیاتی کشور
این نهاد اطلاعات مالی، تراکنشها، داراییها و سوابق مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را نگهداری میکند. اگر دادههای این سازمان دچار نشت یا اختلال شوند:
- اعتماد مردم به نظام مالیاتی آسیب میبیند.
- فرار مالیاتی تسهیل میشود یا اطلاعات رقابتی شرکتها لو میرود.
- دستکاری در سوابق ممکن است منجر به فساد یا بیعدالتی اقتصادی شود.
3. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
این وزارتخانه به اطلاعات سلامت میلیونها نفر از جمله پروندههای پزشکی، سوابق واکسیناسیون و اطلاعات بیمارستانی دسترسی دارد. در صورت افشای این اطلاعات:
- حریم خصوصی شهروندان نقض میشود.
- ممکن است سوءاستفادههایی نظیر تبعیض شغلی یا بیمهای اتفاق بیفتد.
- اختلال در سامانههای بیمارستانی، جان بیماران را به خطر میاندازد.
در مقالهی «خطرات استفاده از ابزارهای کرکشده و متنباز بدون ارزیابی در مانیتورینگ زیرساخت و شبکه در ایران»، بهتفصیل دربارهی ضرورت بهرهگیری از نرمافزارهای بومی و امن در حوزه مانیتورینگ پرداخته شده است. در اینجا، تمرکز ما بر معرفی پلتفرم مانیتورینگ معین و بررسی مزایای آن در سازمانها و ادارات دولتی خواهد بود.
مزایای پلتفرم معین در سازمانها و ادارات دولتی
پلتفرم مانیتورینگ معین مزایای متعددی برای طیف وسیعی از سازمانها و نهادهای کشور فراهم میکند. بخشی از این مزایا پیشتر در مقالاتی همچون «معین در دانشگاهها» و «معین در بانکها» مورد بررسی قرار گرفتهاند. با این حال، تیم نگارش فناوری اطلاعات بهپایا در این مقاله تصمیم گرفته است تمرکز خود را صرفاً بر یکی از مهمترین مزایای این پلتفرم در سازمانها و ادارات دولتی، یعنی «امینت» قرار دهد.
متأسفانه در حال حاضر در بسیاری از نهادهای دولتی، از ابزارهای کرکشده یا متنباز فاقد ارزیابی امنیتی استفاده میشود. این ابزارها، بهویژه در محیطهای حساس دولتی، میتوانند تهدیدات جدی برای امنیت اطلاعات، شبکه و حتی زیرساختهای حیاتی کشور ایجاد کنند. استفاده از این نوع ابزارها، تنها زمانی قابل توجیه است که جایگزین بومیِ امن و کارآمدی برای آنها وجود نداشته باشد.
اما با وجود پلتفرم بومی و امن معین، که هم از نظر امنیتی توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان پدافند غیرعامل تأیید شده و هم از نظر فنی، در سازمانهای بزرگی نظیر بانک ملت، بانک رفاه، بهسازان ملت و چندین نهاد دیگر با موفقیت عملیاتی شده است، استفاده از ابزارهای غیرمجاز یا متنباز بدون ارزیابی امنیتی، فاقد هرگونه توجیه فنی و مدیریتی خواهد بود.
حمایت از محصولات ایرانی
انتخاب یک پلتفرم بومی مانند معین، تنها یک تصمیم فنی نیست، بلکه گامی در جهت تقویت امنیت ملی، کاهش وابستگی به ابزارهای خارجی، و حمایت از توان داخلی است. استفاده از راهکارهای توسعهیافته در داخل کشور، ضمن افزایش اعتماد به زیرساختها، به رشد شرکتهای دانشبنیان، حفظ سرمایه انسانی و ارتقای استقلال فناوری کمک میکند.
در شرایطی که کشور با چالشهای تحریمی، تهدیدات سایبری و رقابت ناعادلانه بینالمللی مواجه است، حمایت عملی از محصولات ایرانی نهتنها یک انتخاب هوشمندانه، بلکه یک وظیفه راهبردی برای مدیران دولتی و تصمیمگیران فناوری بهشمار میآید.
