نرمافزار Data Center Infrastructure Management (مدیریت زیرساخت مراکز داده) یا به اختصار DCIM ابزاری قدرتمند برای نظارت، مدیریت و بهینهسازی زیرساخت مراکز داده است. این نرمافزار به مدیران فناوری اطلاعات این امکان را میدهد تا عملیات مراکز داده را به صورت کارآمدتر اداره کرده، بهرهوری را افزایش دهند و هزینهها را کاهش دهند.
نرم افزار DCIM چیست و پیادهسازی آن چه چالشهایی دارد؟
نرمافزارهای مدیریت زیرساخت مرکز داده (DCIM) دارای ویژگیها و قابلیتهای متعددی هستند که در این بخش به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- مدیریت داراییها: یکی از قابلیتهای کلیدی نرمافزارهای DCIM، مدیریت داراییهای مرکز داده از جمله سرورها، رکها، سوئیچها و سایر تجهیزات است. این نرمافزارها اطلاعات دقیق و تاریخچه کاملی از داراییها ارائه میدهند.
- مدیریت تغییرات: این نرمافزارها امکان مدیریت تغییرات در زیرساخت مرکز داده را مطابق با استانداردهای تعیینشده فراهم کرده و با کاهش ریسکهای احتمالی، از بروز مشکلات ناگهانی جلوگیری میکنند.
- برنامهریزی ظرفیت: با استفاده از نرمافزارهای DCIM میتوان ظرفیتهای آینده را پیشبینی و گلوگاههای احتمالی را شناسایی کرد تا منابع مرکز داده بهینهسازی شوند.
- مدیریت انرژی: این نرمافزارها با ارائه شاخصهایی مانند PUE، امکان نظارت بر مصرف انرژی و بهینهسازی آن را فراهم میکنند.
- پایش محیطی: نرمافزارهای DCIM شرایط محیطی مرکز داده، از جمله دما، رطوبت و فشار هوا را بهصورت لحظهای پایش کرده و از مشکلات ناشی از تغییرات محیطی جلوگیری میکنند.
- مدیریت کابلها: این نرمافزارها امکان ارائه نقشههای سهبعدی از مسیرهای کابلکشی و ارتباطات بین تجهیزات را فراهم کرده و به بهبود مدیریت زیرساخت شبکه کمک میکنند.
- گزارشدهی و تحلیل: نرمافزارهای DCIM با ارائه گزارشهای جامع و تحلیلهای پیشرفته، به مدیران فناوری اطلاعات کمک میکنند تا تصمیمگیریهای آگاهانهتری داشته باشند.
- مانیتورینگ بلادرنگ: این نرمافزارها تجهیزات مرکز داده را بهصورت لحظهای پایش میکنند تا در صورت بروز اختلال، تیم عملیاتی بتواند سریعاً اقدامات لازم را انجام دهد.
- بصریسازی: امکان نمایش سهبعدی تجهیزات و زیرساخت مرکز داده یکی دیگر از قابلیتهای مهم DCIM است که درک بهتری از وضعیت مرکز داده ارائه میدهد.
- اتوماسیون گردش کار: در نرمافزارهای DCIM میتوان فرآیندهای تکراری را تعریف و خودکارسازی کرد تا بهرهوری افزایش یابد و خطاهای انسانی کاهش پیدا کنند.
البته، همه نرمافزارهای DCIM لزوماً تمامی این ویژگیها را ندارند و قابلیتهای هر نرمافزار بسته به سازنده، نسخه و هدف آن متفاوت است.

مزایای استفاده از نرم افزارهای DCIM
استفاده از نرمافزارهای DCIM مزایای متعددی برای سازمانها دارد. برخی از این مزایا عبارت است از:
- بهینهسازی مدیریت داراییها: نرمافزارهای DCIM نمایی کلی و دقیق از تمامی تجهیزات مرکز داده از جمله سرورها، رکها و کابلکشیها ارائه میدهند. این قابلیت به مدیریت بهینهتر داراییها کمک کرده و در نهایت منجر به کاهش هزینههای اضافی میشود.
- کاهش هزینههای عملیاتی و بهینهسازی مصرف انرژی: نرمافزارهای DCIM امکان مانیتورینگ شاخصهای مانند PUE و DCiE را فراهم میکنند، که به کاهش هزینهها و بهینهسازی مصرف انرژی منجر میشود.
- کاهش خرابیها و Downtime: همانطور که اشاره شد، نرمافزارهای DCIM تجهیزات مرکز داده را لحظهای پایش میکنند و در صورت وقوع اختلال، سریعاً تیم عملیات را مطلع کرده و زمان خرابی را کاهش میدهند.
- بهبود برنامهریزی ظرفیت: نرمافزارهای DCIM به شما کمک میکنند تا ظرفیتهای آینده را پیشبینی کرده و از کمبود منابع جلوگیری کنید.
- افزایش چابکی عملیاتی: با استفاده از DCIM تغییرات و جابهجایی تجهیزات به صورت استاندارد انجام میشود. این امر ریسکهای مرتبط با تغییرات زیرساخت مرکز داده را کاهش داده و چابکی عملیاتی را افزایش میدهد.
- تصمیمگیری آگاهانهتر: نرمافزارهای DCIM با ارائه داشبوردهای بصری، گزارشهای دقیق و تحلیل روندها به مدیران فناوری اطلاعات کمک میکنند تا تصمیمات آگاهانهتری برای بهینهسازی عملکرد مرکز داده اتخاذ کنند.
چالشهای پیادهسازی نرمافزارهای DCIM
پیادهسازی نرمافزارهای DCIM، همانند نرمافزارهای دیگر با چالشهایی همراه است. برخی از چالشهای نرمافزارهای DCIM عبارت است از:
- هزینههای راهاندازی: برخی از سازمانها به دلیل هزینههای خرید، پیادهسازی، آموزش و نگهداری، از استفاده از این نرمافزارها منصرف میشوند.
- چالشهای یکپارچهسازی: یکپارچگی این نرمافزارها با سایر سیستمهای مدیریت فناوری اطلاعات (ITSM) میتواند زمانبر و چالشبرانگیز باشد.
- مقاومت کارکنان در برابر تغییر: پذیرش و استفاده از نرمافزارهای DCIM توسط کارشناسان فناوری اطلاعات، مانند هر نرمافزار دیگری، میتواند چالشبرانگیز باشد و نیاز به فرهنگسازی و آموزش مناسب داشته باشد.
- مدیریت دادههای حجیم: نرمافزارهای DCIM حجم زیادی از دادهها را در زمینههای مصرف انرژی، عملکرد تجهیزات و تغییرات زیرساختی جمعآوری میکنند که مدیریت و نگهداری آنها ممکن است برای برخی از سازمانها چالش ایجاد کند.
بهترین نرم افزارهای DCIM
همانطور که در قسمت ویژگیها و امکانات نرمافزارهای DCIM اشاره کردیم، تمامی نرمافزارهای DCIM تمامی ویژگیها را ندارند و قابلیتهای هر نرمافزار متفاوت است. در این قسمت سعی کردهایم بهترین و کاملترین نرمافزارهای DCIM را معرفی کنیم.
-
Sunbird DCIM
این نرمافزار یکی از بهترین و کاملترین نرمافزارهای DCIM موجود است که تقریباً تمامی ویژگیهای مدیریت داراییها، مدیریت انرژی، برنامهریزی ظرفیت، مدیریت کابلها و گزارشهای مختلف را دارد. برای اطلاعات بیشتر میتوانید روی این لینک کلیک کنید.
این نرمافزار در Gartner امتیاز 4.9 از 5 (بر اساس ۵ نظر) کسب کرده است. کاربران از سهولت استفاده و یادگیری، پشتیبانی قوی، امکانات و ویژگیهای جامع و ارزش خرید بالای نرمافزار بهعنوان نقاط قوت یاد کردهاند. همچنین، عدم یکپارچگی بخشهای dcTrack وPowerIQ بهعنوان نقاط قابل بهبود معرفی شده است.
-
Nlyte DCIM
نرمافزار Nlyte DCIM هم یک راهکار جامع و کامل است که دارای ویژگیهای مدیریت داراییها، مدیریت ظرفیت، مدیریت تغییرات، پایش محیطی، بصریسازی و مدیریت اتصالات است. برای جزئیات بیشتر در مورد این نرمافزار بر روی این لینک کلیک کنید.
این نرمافزار در Gartner امتیاز 4.8 از 5 (بر اساس ۹۰ نظر) کسب کرده است. کاربران از پشتیبانی فنی عالی، سهولت استفاده، یکپارچگی با سایر نرمافزارها و جامعیت آن بهعنوان نقاط قوت یاد کردهاند. با این حال، برخی از کاربران از رابط کاربری نرمافزار و عدم وجود مستندات کامل برای دستورالعملها شکایت دارند.
-
Schneider Electric EcoStruxure IT
این نرمافزار یک راهکار جامع برای مدیریت زیرساخت مراکز داده میباشد و از ویژگیهای آن میتوان به برنامهریزی ظرفیت، نظارت شرایط محیطی با سنسورهای هوشمند، بهینهسازی مصرف انرژی و دسترسی به دادهها از طریق تلفن همراه اشاره کرد. برای اطلاعات بیشتر در مورد این نرمافزار بر روی این لینک کلیک کنید.
این نرمافزار در Gartner امتیاز 4.1 از 5 (بر اساس ۱۱ نظر) کسب کرده است. کاربران از سهولت در راهاندازی، رابط کاربری کاربرپسند و پشتیبانی قوی بهعنوان نقاط مثبت یاد کردهاند. با این حال، برخی از آنها از قطع ارتباط نرمافزار با تجهیزات و محدودیتهای موجود در دسترسی به اطلاعات جامعتر ابراز نارضایتی کردهاند.
در این حوزه نرمافزارهای دیگری مانند ANSYS Fluent، Trellis Platform و Device42 وجود دارند که میتوانید نظرات کاربران آنها در مورد هر یک از آنها را در این صفحه بخوانید.

آیا پلتفرم مانیتورینگ معین یک نرم افزار DCIM است؟
پلتفرم مانیتورینگ معین یکی از راهکارهای قدرتمند برای نظارت و مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات است که بسیاری از ویژگیهای کلیدی نرمافزارهای DCIM را ارائه میدهد. این پلتفرم قابلیت نظارت بر تجهیزات مختلف در مراکز داده، از جمله سرورها، سوئیچها، UPSها، سیستمهای خنککننده و دیگر اجزای حیاتی را داراست. با توجه به ویژگیهایی مانند پایش لحظهای شرایط محیطی، مدیریت انرژی و مدیریت تغییرات در زیرساختهای مراکز داده، پلتفرم معین میتواند در بسیاری از کاربردهای DCIM نقش مهمی ایفا کند. این پلتفرم بهویژه در زمینههای گزارشدهی جامع، پایش عملکرد تجهیزات و اطلاعرسانی سریع در صورت وقوع اختلال به تیم عملیاتی، بسیار کارآمد است.
اگرچه معین بهطور تخصصی به عنوان یک نرمافزار DCIM شناخته نمیشود، اما بسیاری از قابلیتهای آن با نیازهای مراکز داده و مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات همراستا است و میتواند بهعنوان یک راهکار مؤثر در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد.